@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 EMAS jest assemblerem skrośnym dla MERRY 400, używającym, w odróżnieniu od [[ASSEM]], składni bliższej współczesnym assemblerom, oraz mnemoników MERY 400 (ale bez przyrostków zależnych od lokalizacji argumentu, patrz: [[Lista rozkazów]]).
+Repozytorium źródeł EMAS: https://github.com/jakubfi/emas
 = Wywołanie =
@@ Linia 5: / Linia 7: @@
 Wywołanie EMAS z linii poleceń ma postać:
-emas [opcje] [wejście [wyjście]]
+ emas [opcje] [wejście]
 Gdzie:
-* '''wejście''' - nazwa wejściowego pliku źródłowego. Jeśli nie zostanie podana, EMAS czyta program ze standardowego wejścia, a wyjściem staje się plik ''out.bin''
+* '''wejście''' - nazwa wejściowego pliku źródłowego. Jeśli nie zostanie podana, EMAS czyta program ze standardowego wejścia
-* '''wyjście''' - nazwa wyjściowego pliku binarnego. Jeśli nie zostanie podana, przyjmowana jest nazwa ''out.bin''
 * '''opcje''' - dowolne z:
+** '''-o <wyjście>''' - nazwa wyjściowego pliku binarnego. Jeśli nie zostanie podana, przyjmowana jest nazwa ''a.out''
+** '''-O <otype>''' - typ pliku wyjściowego. Możliwe wybory to:
+*** ''raw'' - binarny obraz gotowy do umieszczenia w pamięci i uruchomienia
+*** ''debug'' - plik tekstowy opisujący zawartość kolejnych komórek pamięci (przydatny w przypadku programowania komputera z pulpitu technicznego)
+*** ''emelf'' - konsolidowalny obiekt [[EMELF]] (domyślny wybór)
 ** '''-c <cpu>''' - wybierz procesor, dla jakiego assembler produkuje binaria. Możliwe wybory to: ''mera400'', ''mx16''. Ustawienie procesora na MX-16 pozwala na użycie dodatkowych instrukcji oraz poszerza przestrzeń adresową programu z 32 do 64k słów. Domyślnie przyjmowany procesor to ''mera400''.
-** '''-O <otype>''' - wybierz typ pliku wyjściowego. Możliwe wybory to:
-*** ''raw'' - binarny obraz gotowy do umieszczenia w pamięci i uruchomienia (domyślny wybór)
-*** ''debug'' - plik tekstowy opisujący zawartość kolejnych komórek pamięci (przydatny w przypadku programowania komputera z pulpitu technicznego)
-*** ''emelf'' - obiekt dla konsolidatora (opcja nie zaimplementowana)
 ** '''-I <katalog>''' - dodaj katalog do listy katalogów, w których poszukiwane będą pliki dołączane dyrektywą .include
 ** '''-v''' - wyświetl informacje o wersji i zakończ działanie
 ** '''-h''' - wyświetl pomoc i zakończ działanie
+** '''-d''' - drukuj informacje przydatne w śledzeniu błędów działania asemblera
 = Opis języka =
@@ Linia 53: / Linia 56: @@
   ?GVZ
-EMAS przechowuje liczby całkowite jako 32-bit liczby w kodzie U2 i na takich liczbach operuje. W trakcie umieszczania liczb w obiekcie wynikowym są one obcinane do 16 najmłodszych bitów. Wyjątkiem jest argument dyrektywy '''.dword''', który jest 32-bit liczbą w kodzie U2.
+Wewnętrznie EMAS operuje na 32-bit liczbach ze znakiem. Kiedy ostateczna wartość będąca wynikiem operacji ma zostać umieszczona w obiekcie wynikowym, jej zakres jest sprawdzany i użytkownik jest informowany o ewentualnym jego przekroczeniu. Wyjątkiem jest argument dyrektywy '''.dword''', który jest 32-bit liczbą w kodzie U2.
+=== Znaki ===
+EMAS pozwala na zapisywanie stałych całkowitoliczbowych również przy pomocy znaków, dwuznaków lub trójznaków. Znaki pojedyncze oraz dwuznaki obejmują cały zakres znaków ASCII i można je podawać również używając sekwencji unikowych. Trójznaki pozwalają kodować jedynie znaki poprawne dla [[CROOK-5 - Interpretator zleceń użytkownika - XOSL#Kod R40|kodu R40]].
+Znaki w pojedynczych cudzysłowach:
+ 'a', '\n', '\xa1', '\0177'
+kodowane są jako ich wartość w kodzie ASCII na młodszym bajcie słowa. Dwuznaki:
+ 'ab', '\r\n', '\xaa\0001'
+kodowane są jako wartości podanych znaków w kodzie ASCII odpowiednio na starszym i młodszym bajcie słowa. Trójznaki:
+ 'abc', 'XYZ', '#_1'
+kodowane są w słowie za pomocą [[CROOK-5 - Interpretator zleceń użytkownika - XOSL#Kod R40|kodu R40]].
 === Liczby zmiennoprzecinkowe ===
@@ Linia 69: / Linia 90: @@
 === Łańcuchy ===
-Łańcuchy znaków są ciągami 8-bit znaków ujętymi w podwójne cudzysłowy. Poszczególne znaki można zapisywać dosłownie, lub używając jednej z sekwencji unikowych:
+Łańcuchy znaków są ciągami znaków ujętymi w podwójne cudzysłowy. Poszczególne znaki można zapisywać dosłownie, lub (w przypadku dyrektyw '''.ascii''' i '''.asciiz''') używając jednej z sekwencji unikowych:
 * \0'''yyy''' - gdzie '''yyy''' jest ósemkowym kodem znaku
 * \x'''yy''' - gdzie '''yy''' jest szesnastkowym kodem znaku
@@ Linia 86: / Linia 108: @@
   "\"napis\""
-Umieszczając łańcuchy w programie wynikowym EMAS lokuje każde dwa kolejne sąsiadujące ze sobą znaki kolejno w starszej i młodszej połówce 16-bit słowa. Jeśli łańcuch zawiera nieparzystą liczbę znaków, to w ostatnim słowie na pozycji młodszego bajtu znajdzie się wartość 0.
+To, w jaki sposób znaki umieszczane są w programie wynikowym zależy od dyrektywy, której łańcuch jest argumentem.
+=== Bieżąca lokalizacja ===
+Specjalną stałą jest "." (kropka), która w danym miejscu programu zawsze zwraca przesunięcie względem początku assemblowanego obiektu. Jej wartość jest zawsze >= 0.
 == Symbole ==
 Symbolem jest ciąg znaków zaczynający się od małej lub dużej litery, z następującą dowolną ilością małych lub dużych liter, liczb lub znaku podkreślenia.
-Symbolowi przypisywana jest wartość liczbowa oraz atrybuty. Symbol może być:
+Symbolowi przypisywana jest w trakcie asemblacji wartość oraz atrybuty. Symbol może być:
 * niezdefiniowany - wystąpiła deklaracja symbolu, ale nie został on (jeszcze) zdefiniowany,
-* względny lub bezwzględny - wartością symbolu jest adres, który może zmienić się w procesie konsolidacji, bądź niezmienna wartość liczbowa,
 * lokalny lub globalny - widoczny tylko w granicach obiektu, w którym występuje, bądź również poza nim,
 * zmienny lub stały - wartość symbolu może, bądź nie może ulec zmianie w trakcie asemblacji programu.
@@ Linia 102: / Linia 127: @@
 === Zmienne assemblera ===
-Zmienne assemblera nie mają swojej reprezentacji w wynikowym obiekcie, są wartościami dostępnymi w trakcie asemblacji programu, a definiuje się je dyrektywą '''.equ'''. Symbol, który jest zmienną assemblera jest zawsze bezwzględny i zmienny. Przykłady zmiennych:
+Zmienne assemblera nie mają swojej reprezentacji w wynikowym obiekcie, są wartościami dostępnymi w trakcie asemblacji programu, a definiuje się je dyrektywą '''.equ'''. Symbol, który jest zmienną assemblera jest zawsze zmienny. Przykłady zmiennych:
   .equ a 10
@@ Linia 109: / Linia 134: @@
 === Stałe assemblera ===
-Stałe assemblera również nie mają swojej reprezentacji w wynikowym obiekcie, są wartościami dostępnymi w trakcie asemblacji programu, a definiuje się je dyrektywą '''.const'''. Symbol, który jest zmienną assemblera jest zawsze bezwzględny i stały. Przykłady stałych:
+Stałe assemblera również nie mają swojej reprezentacji w wynikowym obiekcie, są wartościami dostępnymi w trakcie asemblacji programu, a definiuje się je dyrektywą '''.const'''. Symbol, który jest zmienną assemblera jest zawsze stały. Przykłady stałych:
   .const a 10
@@ Linia 116: / Linia 141: @@
 === Etykiety ===
-Etykieta jest zawsze stałym symbolem względnym i zawiera pozycję względem początku obiektu, czyli wartość licznika rozkazów w danym momencie asemblacji. Przykład definicji etykiety:
+Etykieta opisuje pozycję względem początku obiektu (jest nią wartość licznika rozkazów w danym momencie asemblacji). Przykład definicji etykiety:
   etykieta:
@@ Linia 122: / Linia 147: @@
 === Zasięg symboli ===
-Wszystkie symbole definiowane są jako lokalne. Jeśli symbol ma być widoczny dla konsolidatora, należy go zadeklarować jako globalny dyrektywą '''.global'''. Globalne mogą być wyłącznie symbole względne (etykiety), a zmiana zasięgu może nastąpić przed, lub po definicji:
+Wszystkie symbole definiowane są jako lokalne. Jeśli symbol ma być widoczny dla konsolidatora, należy go zadeklarować jako globalny dyrektywą '''.global'''. Zmiana zasięgu może nastąpić przed, lub po definicji:
   .global printf
   .global snprintf
   .global strdup
   printf:
   ...
@@ Linia 133: / Linia 158: @@
   ...
   strdup:
   procedura:
   .global procedura
-=== Punkt wejścia ===
+== Wyrażenia ==
-Symbolem o specjalnym znaczeniu jest punkt wejścia, deklarowany dyrektywą '''.entry'''. Jego wartością jest adres, od którego program zostanie uruchomiony (ma to znaczenie tylko gdy obiektem wyjściowym jest emelf). Z tego powodu, podobnie jak w przypadku symboli globalnych, punktem wejścia może być tylko symbol względny. W przypadku źródła, które zawiera kod przeznaczony do umieszczenia w bloku pamięci systemu operacyjnego (dyrektywa '''.os'''), punkt wejścia ustawiany jest automatycznie na wartość 0.
+=== Operatory ===
-== Wyrażenia ==
+Poniższa tabela przedstawia operatory arytmetyczne i bitowe, w kolejności malejących priorytetów
+{| class="wikitable"
+! Operatory !! Działanie
+|-
+| ~ || negacja bitowa
+|-
+| \ || skalowanie
+|-
+| *, /, % || mnożenie, dzielenie, reszta z dzielenia
+|-
+| +, - || dodawanie, odejmowanie
+|-
+| <<, >> || przesunięcie bitowe w lewo i w prawo
+|-
+| &, <nowiki>|</nowiki>, ^ || logiczny iloczyn, suma i suma wykluczająca
+|}
+Operator skalowania realizuje funkcję dokładnie taką samą, jak przesunięcie bitowe, jest tylko innym sposobem jego zapisu. Poniższe zapisy są równoznaczne:
+\7  =  3 << (15-7)
+Skalowanie można rozumieć jako: "umieść liczbę 3 od 7 pozycji bitowej w górę. Bity dla tego zapisu numerowane są od 0 (bit najstarszy) do 15 (bit najmłodszy). Wynikiem będzie więc liczba:
+ 0000001100000000
 == Dyrektywy assemblera ==
+=== .cpu ===
+'''Składnia:''' .cpu <mera400|mx16>
+Odpowiednik przełącznika ''-c'' linii poleceń EMAS-a. Pozwala określić typ procesora, dla którego ma być generowany kod wynikowy. Użycie ''mx16'' sprawia, że:
+* mnemoniki '''CRON''', '''SINT''', '''SIND''' są rozpoznawane i poprawnie assemblowane
+* maksymalny rozmiar wynikowego pliku binarnego wynosi 64k słowa (32k dla ''mera400'')
+=== .file ===
+'''Składnia:''' .file ''nazwa_pliku''
+Ustala nazwę assemblowanego pliku. Jeśli assembler będzie chciał użyć w komunikatach nazwy pliku, to domyślna nazwa (zgodna z nazwą assemblowanego pliku) zostanie od momentu wydania dyrektywy zastąpiona podaną.
+=== .line ===
+'''Składnia:''' .line ''numer_linii''
+Ustala numer bieżącej linii assemblacji (poczynając od linii następującej po dyrektywie). Dalsze linie będą numerowane kolejno od podanej wartości.
+=== .include ===
+'''Składnia:''' .include ''nazwa_pliku''
+Powoduje dołączenie do assemblacji pliku o podanej nazwie.
+=== .equ ===
+'''Składnia:''' .equ ''nazwa_zmiennej'' ''wartość''
+Ustala wartość zmiennej assemblacji. Może być ona w dalszej części programu zmieniana.
+=== .const ===
+'''Składnia:''' .const ''nazwa_zmiennej'' ''wartość''
+Ustala wartość stałej assemblacji. Wartość ta nie może ulec zmianie.
+=== .lbyte ===
+'''Składnia:''' .lbyte ''liczba_8_bit'' [, ...]
+Zapisuje w programie wynikowym na lewych pozycjach (MSB) kolejnych słów podane wartośći 8-bit.
+=== .rbyte ===
+'''Składnia:''' .rbyte ''liczba_8_bit'' [, ...]
+Zapisuje w programie wynikowym na prawych pozycjach (LSB) kolejnych słów podane wartośći 8-bit.
+=== .word ===
+'''Składnia:''' .word ''liczba_16_bit'' [, ...]
+Zapisuje w programie kolejne słowa 16-bit o podanej wartości.
+=== .dword ===
+'''Składnia:''' .dword ''liczba_32_bit'' [, ...]
+Zapisuje w programie wynikowym pary słów 16-bit tworzące podaną liczbę 32-bit.
+=== .float ===
+'''Składnia:''' .float ''liczba_zmiennoprzecinkowa'' [, ...]
+Zapisuje w programie wynikowym trójki słów 16-bit tworzące podaną 48-bit liczbę zmiennoprzecinkową w notacji używanej przez arytmometr wielokrotnej precyzji MERY-400.
+=== .ascii ===
+'''Składnia:''' .ascii ''łańcuch''
+Zapisuje w programie wynikowym podany łańcuch, kodując go po dwa znaki ASCII na słowo maszynowe.
+=== .asciiz ===
+'''Składnia:''' .asciiz ''łańcuch''
+Zapisuje w programie wynikowym podany łańcuch, kodując go po dwa znaki ASCII na słowo maszynowe. Łańcuch terminowany jest 8-bit wartością '0'.
+=== .r40 ===
+'''Składnia:''' .r40 ''łańcuch_r40''
+Zapisuje w programie wynikowym podany łańcuch, kodując go po trzy znaki R40 na słowo maszynowe. '''UWAGA:''' W kodzie R40 można użyuwać jedynie liter, liczb i znaków specjalnych: _, #, %.
+=== .res ===
+'''Składnia:''' .res ''rozmiar'' [,''liczba_16_bit'']
+Rezerwuje w programie wynikowym obszar o podanym rozmiarze (w słowach), wypełniając go zerami. Jeśli podany jest drugi argument, jego wartość używana jest do wypełnienia zamiast zera.
+=== .org ===
+'''Składnia:''' .org ''adres''
+Ustala nową bieżącą pozycję assemblacji. Następne wygenerowane słowo zostanie umieszczone już pod podanym, nowym adresem.
+=== .entry ===
+'''Składnia:''' .entry ''adres''
+Dyrektywa ma efekt wyłącznie w przypadku generowania pliku wynikowego jako obiektu EMELF. Określa adres wejścia do programu.
+=== .global ===
+'''Składnia:''' .global ''nazwa_etykiety''
+Dyrektywa ma efekt wyłącznie w przypadku generowania pliku wynikowego jako obiektu EMELF. Wskazuje, że etykieta będzie miała zasięg globalny.
 == Rozkazy ==

EMAS: Różnice pomiędzy wersjami

EMAS (tekst źródłowy)

Wersja z 09:21, 26 lut 2016

Menu nawigacyjne

Szukaj