SOM+

SOM+ jest nowoczesnym, odpowiadającym współczesnym standardom światowym systemem operacyjnym na minikomputer MERA-400. W całkowicie nowy sposób rozwiazano obsługę zbiorów dyskowych, zapewniając jednocześnie pełną kompatybilność z SOM-3 oraz pracę z dyskami typu winchester. Starano się w nim pozbyć wszelkich niedogodnośći i błędów zawartych w systemie dostarczanym przez producenta minikomputerów MERA-400 oraz innych wersjach systemu SOM-3. Szczególny nacisk położono na wygodną i szybką obsługę pamięci dyskowych, pracę wielozadaniową, możliwość wykorzystywania dużych pamięci operacyjnych oraz na pracę z procesorami peryferyjnymi i pamięciami masowymi. Autorzy tego systemu uważają za swój poważny sukces pogodzenie nowoczesnego systemu zbiorów z podsystemem we/wy SOM-3.

Podstawowe cechy SOM+:

• Interpreter komend systemowych z otwartą listą dyrektyw,
• Wielozadaniowość i wielodostęp,
• Elastyczne zarządzanie końcówkami,
• Zarządzanie pamięcią operacyjną (do 1 Msłów),
• Pełna kompatybilność z SOM-3 FMC,
• Możliwość współpracy ze wszystkimi urządzeniami peryferyjnymi MERA-400 w tym z procesorami MULTIX i PLIX.

System zbiorów dyskowych

Integralną częścią systemu SOM+ jest system zbiorów dyskowych. System zbiorów posiada wielopoziomową strukturę drzewiastą bez ograniczenia na ilość poziomów. Głównymi pojęciami systemu są katalog (directory) oraz zbiór (file). Elementami katalogu moga być:

• zbiór,
• katalog.

Każdy z elementów katalogu identyfikowany jest przez swoją nazwę (max. 14 znaków) oraz przez swój typ (max. 3 znaki). Dla podkatalogów (subdirectory) wprowadzono specjalny typ: ***. Nazwy zbiorów i katalogów na różnych poziomach mogą się powtarzać. Informacje (atrybuty) opisujące zbiór:

• nazwa,
• typ,
• rozmiar,
• data i czas założenia,
• klucze ochrony.

Uprowadzono kilko typów standardowych:

• *** - katalog,
• SRC - zbiór źródłowy (source),
• LIB - biblioteka procedur binarnych,
• BIN - program binarny,
• FIX - zbiór "pusty" o określonej długości (np. na bazę danych),
• NCR - makrodyrektywa,
• SET - spis nazw zbiorów.

Zbiory z typami standardowymi obsługiwane są przez stosowne dyrektywy systemu (np. dyrektywa Edit standardowo odwołuje się do zbiorów o typie SRC). Użytkownik może tworzyć zbiory z innymi typami. W celu umożliwienia łatwgo dostępu do dowolnych zbiorów w różnych bibliotekach wprowadzono pojęcie rozszerzonej nazwy oraz wirtualnego korzenia wszystkich katalogów głównych dostępnych aktualnie w danym procesie użytkowym (zadaniu). Zastosowano w rozszerzonej nazwie zbioru (katalogu) ciąg prefiksowy identyfikujący jednoznacznie zbiór (katalog) w całym drzewie. Pozwala to na łatwe "chodzenie po drzewie" w dół oraz w górę.

W celu zapewnienia ochrony informacji dyskowej przed innymi użytkownikami systemu oraz własną nieostrożnością wprowadzono bogaty system protekcji.

Dostępu do danego katalogu może bronić 6-znakowe hasło. Wprowadzono pojęcie "mojego" poddrzewa tzn. takiego, które wyrasta ze katalogu, który jest w danej chwili aktualny dla użytkownika. Ustalono, że wszystkie gałęzie - podkatalogi (dowolnego poziomu) "mojego" poddrzewa są z tego katalogu dostępne bez podawania ewentualnych haseł. To samo dotyczy ignoracji protekcji dla zbiorów. Zbiory "mojego" poddrzewa są dostępne z poziomu katalogu definiującego "moje" poddrzewo.

Dla zbiorów i katalogów wprowadzono dwie grupy protekcji:

• protekcję dla operacji z poziomu "mojego" poddrzewa:
  • S - zakaz zmiany zawartości (pisania)
  • D - zakaz usuwania
  • R - zakaz zmiany nazwy
• protekcję dla operacji z zewnątrz "mojego" poddrzewa (dodatkowo):
  • F - zakaz odczytu
  • L - nie wyświetlanie nazwy

Zbiór jest również nieusuwalny gdy jest przywiązany do niego strumień. O możliwości pisania lub czytania decyduje stan protekcji w chwili przywiązywania stumienia do zbioru.

Źródło: IV Konferencja użytkowników minikomputera MERA-400, oferta handlowa MERCOMP, s. 159-160, Gdańsk 1986